ĐỢI EM NGÀY GIỖ TỔ

Chỉ còn gần một tháng nữa thôi là đến giỗ Tổ Hùng Vương - lễ hội Đền Hùng năm Nhâm Thìn 2012. Chẳng biết giờ này em ở đâu, có cảm nhận được không khí trước ngày quốc giỗ? Phú Thọ những ngày này tưng bừng lắm em ơi! Nhìn những đoàn du khách về trẩy hội sớm mai mà anh nhớ em quá chừng. “Dù ai đi ngược về xuôi/ Nhớ ngày giỗ Tổ mùng mười tháng ba/ Khắp miền vọng mãi câu ca/ Nước non vẫn nước non nhà ngàn năm”. Em có nghe thấy không lời anh và quê hương đang gọi?

          Lễ hội Đền Hùng là lễ hội lớn nhất cả nước. Hiếm có nơi nào trên thế giới các dân tộc trong một nước lại thờ chung một mộ Tổ, có chung một ngày Quốc giỗ như nước ta. Hàng năm có hàng triệu lượt người về dự lễ hội. Suốt cả mùa xuân từ Tết nguyên đán cho tới mùng mười tháng ba, ngày nào cũng nườm nượp du khách. Năm nay, lễ hội Đền Hùng đặc biệt lắm em nhé. Hát Xoan Phú Thọ đã được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại cần được bảo vệ khẩn cấp. Đó là vinh dự không chỉ Phú Thọ đâu em mà là vinh dự chung của cả dân tộc ta đó. Vừa mới đây thôi, lễ vinh danh hát Xoan và khai mạc chương trình du lịch “Về miền lễ hội cội nguồn dân tộc Việt Nam” của ba tỉnh Phú Thọ, Yên Bái, Lào Cai do Phú Thọ đăng cai tổ chức đã diễn ra rất hoành tráng, ấn tượng ngay dưới chân núi Nghĩa Lĩnh, tại khu di tích lịch sử Đền Hùng - một trong mười di tích đặc biệt cấp quốc gia. Tiếng trống đồng khai hội đã rộn rã vang lên. Câu ca xoan đang tưng bừng khắp làng quê thôn xóm. Không chỉ bốn làng xoan gốc của tỉnh mà hầu như cả 13 huyện, thị, thành phố, tất cả các trường học, các làng quê trong tỉnh Phú Thọ suốt mấy tháng nay đâu đâu cũng vang lên lời ca xoan ghẹo.

Về giỗ Tổ năm nay anh sẽ đưa em đi thăm các làng xoan, thả hồn trong câu ca xoan, giới thiệu cho em biết thế nào là 14 quả cách, thế nào là dâng nhang, đóng đám, là hát bỏ bộ, là xin huê đố chữ, là mó cá, hát ru… Làn điệu dân ca này thật lạ, không cần nhạc cụ này nọ, chỉ có trống con, trống cái, vũ điệu cũng thật đơn giản, lời ca lại quá gần gũi mộc mạc, ấy vậy mà hút hồn người ta đến thế cơ chứ. Ngay như mấy ông Tây, bà Tây chẳng hiểu tiếng ta, không biết lời ca giai điệu thế mà cũng ngây người ra để nghe hát xoan, để rồi ngày sắp tàn, chuyến tham quan sắp hết mà đôi chân cứ vướng víu dùng dắng mãi chẳng muốn về. Khắp nơi trong ngày hội, cả một vùng không gian văn hóa Hùng Vương rộng lớn, đâu đâu cũng tổ chức hát xoan. Từ cửa đình đến gốc đa đầu ngõ, từ trung tâm thành phố Việt Trì, đến chân núi Nghĩa Lĩnh, từ bảo tàng Hùng Vương đến Công quán Đền Hùng… đều có các nghệ nhân cùng những nam thanh, nữ tú biểu diễn hát xoan. Và cao trào nhất là liên hoan hát Xoan Phú Thọ lần thứ nhất sẽ được khai mạc chính thức trong những ngày giỗ Tổ. Tới đó, em sẽ tha hồ mà bay bổng cùng Xoan, tha hồ mà thả hồn say mê ngược dòng lịch sử để tìm về cội nguồn cha ông thời dựng nước.

Về dự lễ hội Đền Hùng năm nay em sẽ còn được thưởng thức nhiều hoạt động văn hóa thể thao tưng bừng lắm. Nào hội thi gói nấu bánh chưng, giã bánh giày giữa các tỉnh để thêm một lần nữa nhớ tới Lang Liêu với sự tích bánh chưng, bánh giày, để thấy được nghệ thuật ẩm thực của ông cha và bàn tay khéo léo của các nghệ nhân chẳng khác nào nghệ sỹ. Nào rước kiệu múa lân, múa sư tử của các xã vùng ven Đền Hùng. Nào hội bơi chải trên ngã ba sông Bạch Hạc thơ mộng và huyền thoại. Nào xem trò “tứ dân chi nghiệp” để thấy cảnh sĩ, nông, công, thương của các cụ ta thuở trước. Nào hội rước voi Đào xá, cướp phết Hiền Quan, rồi lễ hội trò trám “linh tinh tình phộc” của Tứ Xã… được tái hiện trên sân khấu. Nhiều, nhiều lắm những trò dân gian, những tích xưa, điển cũ đều được tái hiện, phục dựng. Lại còn bao nhiêu môn thể thao hiện đại được tổ chức khắp các sân bãi, các nhà thi đấu nữa chứ. Thêm vào đó là trại văn hóa của các huyện, thị, thành phố trong tỉnh, các công ty, đơn vị sẽ góp cho sắc màu ngày lễ hội thêm tưng bừng, phong phú. Trống giong, cờ mở, người thi người, làng đua làng náo nức lắm, rộn ràng lắm.

Cùng với tỉnh Phú Thọ, các đoàn nghệ thuật của các tỉnh cũng hân hoan đua nhau về biểu diễn phục vụ du khách. Đặc biệt, lễ hội Đền Hùng năm nay, văn nghệ sỹ của 5 tỉnh, thành phố vùng kinh đô Việt Nam xưa và nay (gồm Phú Thọ, Hà Nội, Ninh Bình, Thanh Hóa và Thừa Thiên Huế) đem theo chương trình thơ nhạc đặc sắc cùng những ấn phẩm văn học nghệ thuật sẽ về giỗ Tổ, tha hồ cho em gặp gỡ, giao lưu. Đêm thơ nhạc “Về nguồn cội” cùng với triển lãm ảnh nghệ thuật quốc tế VN11, trưng bày sách, báo tạp chí văn học nghệ thuật chắc chắn sẽ làm em say mê. Phú Thọ không chỉ là cội nguồn của dân tộc mà còn là một trong những cái nôi của nền văn nghệ kháng chiến, nơi ra đời Hội Văn nghệ Việt Nam (tiền thân của Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam ngày nay). Em thấy đó, tâm hồn thi sỹ như em sao có thể không về hội này được cơ chứ? Về đi em, về để thêm những vần thơ thăng hoa cất cánh. Về để thấy được sự đổi thay nhanh chóng của thành phố ngã ba sông, của tỉnh Phú Thọ. Về để chúng mình cùng thắp hương bái Tổ, cùng đến đền Giếng để gieo quẻ cầu duyên.  

Trống hội đã thúc giục rồi. Cờ đỏ sao vàng, cờ lễ hội đang tung bay trước gió. Trong làn gió xuân mơn man, đi giữa lời ca xoan ghẹo, leo từng bậc đá lên Đền Thượng cùng với bao người chuẩn bị cho ngày Quốc giỗ mà anh nhớ em quá chừng. Kia sông Lô, sông Thao, sông Đà gặp nhau ngã ba Hạc; nọ 99 ngọn núi như 99 con voi đều quay đầu hướng về Nghĩa Lĩnh - nơi linh thiêng ngút ngàn linh khí. Anh đứng đây mắt nhìn bốn hướng mà hồn lâng lâng như thấy bốn ngàn năm dồn lại hôm nay. Khí phách Tổ tiên, dòng máu Lạc Hồng cho anh, cho mọi người tự hào về truyền thống ông cha và tự tin bước tới. Em ở nơi đâu, hãy nhanh chân về cùng anh ngày giỗ Tổ!