GỬI EM MỘT CHÚT HANH HAO

Đêm qua trung thu. Trăng đẹp quá. Vằng vặc sáng. Vằng vặc lung linh. Trong văn vắt. Hồn nhiên lơ lửng trên trời. Trăng chẳng biết ở dưới hạ giới lũ trẻ con (kể cả người lớn nữa) đang tưng bừng lễ hội đêm rằm trung thu. Bao người đi rước trăng mà trăng đâu có hay. Trăng cứ sáng hết mình. Cứ vô tư trôi trôi... trôi trôi... Cứ trong văn vắt để rồi chỉ còn có mỗi một mình trăng.

Sáng nay, tôi dậy sớm. Chợt thấy rùng mình vì lạnh. Không. Phải rét mới đúng. Nhìn ra cửa, ngoài vườn thấy đùng đục một màu trắng như sữa. Cây cối mờ mờ ảo ảo. Những hạt bụi li ti li ti ùa vào phòng đem theo hơi lạnh khiến tôi thêm một lần nữa khẽ rùng mình. Sương! Đúng rồi! Sương! Bốn bề đều là sương. Màn sương khá dày bao phủ xung quanh tôi. Thảo nào đêm qua trăng sáng thế. Các cụ bảo năm nào rằm trung thu mà trăng sáng vằng vặc suốt từ tối đến sáng thì năm đó rét buốt lắm. Rét buốt đấy nhưng vụ chiêm xuân năm sau lại được mùa. Thế mới có câu “Muốn ăn lúa tháng năm trông trăng rằm tháng tám” đấy là gì. Còn tôi, giờ này đây, khi cái lạnh đầu mùa thấm vào da thịt và màn sương trắng đục mờ mờ kia đủ để cho tôi nhận biết những ngày hanh hao đã đến. 

Hanh hao một chút nắng vàng. Hanh hao cả màn sương trắng. Heo may ngúng nguẩy bỏ đi nhường lại chỗ cho hanh hao về tiếp quản. Hanh hao đỏng đảnh quá chừng. Ban ngày, nhất là lúc trưa, đang nắng vàng như thế, nóng như thế, thế mà chiều về, khi hoàng hôn buông xuống thì cái lạnh ở đâu bỗng ập tới. Không cần gió mà trời vẫn rét. Đêm về, càng khuya càng rét. Có năm rét trở thành buốt thon thót. Chân tay hở một tí là tím tái vì rét. Biên độ nhiệt giữa ngày và đêm có hôm lên tới mười ba, mười bốn độ. Đây chính là thời điểm cho lúa trổ bông, phơi màu, làm hạt tốt nhất. Cả khoai lang cũng vậy. Trời càng hanh hao, biên độ nhiệt ngày đêm chênh lệch càng lớn thì củ cũng theo đó mà càng to nhanh hơn. Cánh đồng làng những ngày này chuyển nhanh sang màu vàng. Màu vàng cũng thay đổi, nâng tông độ gam màu rõ từng đêm. Mùa tra rau cải, làm màu vụ đông cũng bắt đầu. Càng hanh hao, nếu được tưới tắm đầy đủ thì rau cải càng lên nhanh.

Chỉ có người già và trẻ con là khổ. Húng hắng ho. Sụt sịt mũi. Khò khè thở. Da tự nhiên nhăn nheo. Mặt mũi tự nhiên nhăn nhó. Nhìn lũ trẻ nhỏ và người già thương lắm. Riêng đối với thanh niên, nhất là những đôi lứa đang yêu thì hanh hao lại là lúc họ cần đến nhau nhất. Như một lẽ tự nhiên, họ tìm đến nhau, tựa vào nhau, ôm ấp nhau tính chuyện trăm năm, lo ngày cưới hỏi. Và mùa cưới cũng bắt đầu từ những ngày hanh nao này đây.

Gần trưa, sương dần tan. Ông mặt trời từ trong màn sương nhô lên le lói. Chỉ một lúc sau cái nóng đã ập tới. Chưa kịp mặc áo ấm đã muốn cởi ra rồi. Ở ngoài nóng là vậy, thế mà vào nhà vẫn cứ ren rét mới lạ chứ. Bởi vậy, ra đường những ngày này buồn cười lắm. Có kẻ áo thun, choàng khăn. Lại có người áo cộc, váy ngắn. Chẳng biết trời đỏng đảnh hay người làm dáng, làm duyên nữa. Đã thấy mốt này, mốt nọ, xanh đỏ, dạ len thập thò khoe sắc. Chỉ có nắng vàng là vô tư. Trời trong xanh cao hơn mọi khi thoả sức cho ông mặt trời rải nắng. Và những cơn gió mồ côi cũng thoả sức lang thang đi hoang.

Nói đến hanh hao là phải nói đến nắng vàng và sương. Ban ngày nắng với gam màu chủ đạo là vàng. Những sợi nắng vàng như tơ mật xuyên qua kẽ lá, rơi xuống mặt đất thành những giọt vàng nhảy nhót lung linh. Đêm, gam màu chủ đạo là trắng đục, trắng bởi màn sương. Đêm như loãng ra. Những đêm trăng thì càng rõ. Sương làm nền cho trăng. Trăng nhờ sương mà tỏ. Bầu trời những ngày hanh hao hầu như rất ít mây. Cả ngày và đêm đều vậy. Không gian tha hồ thoáng rộng. Thế mới làm cho hanh hao lồng lộng đến vô cùng. Và có phải thế không trời đang dọn đường đón cái rét mùa đông tới?

Ở phương nam em nào có biết đến hanh hao? Thế nên, muốn gói một chút nắng vàng, muốn gom một làn sương mỏng gửi vào cho em để em cùng tôi cảm nhận những ngày này. Kìa bao lứa đôi đang khoác tay nhau dạo phố! Người con gái vừa tựa đầu vào vai người con trai vừa đi vừa líu ríu chuyện trò. Đằng kia một đôi nữa chắc đang đứng đợi xe. Cô gái đúc cả tay vào túi quần chàng trai và xo ro đứng nép ở phía sau người ấy. Hình như rét quá chăng? Còn tôi, một mình lang thang dạo bước. Se se lạnh. Chênh chao buồn. Tôi nhớ em quá chừng. Hanh hao ơi! Em ở đâu, ở đâu?