"ĐI VỀ PHÍA KHÔNG NHAU" - NỖI ÁM ẢNH TỪ MỘT MỐI TÌNH

(Cảm nhận khi đọc bài thơ "Đi về phía không nhau" 
của Thanh Nhã)

                                           

NGUYỄN THẾ YÊN

           
Được Xuân Thu thông báo lập blog mới tôi hơi ngạc nhiên. Blog cũ đang vui như thế, đông khách như thế, hơn 60 ngàn lượt khách truy cập sao bỗng nhiên lại làm “nhà mới” thế này? Tôi tò mò, lần theo đường dẫn vào “nhà mới” của anh. Ngôi nhà có tên đẹp lạ: Hoa Nhã My. Giao diện đẹp, nhìn rất bắt mắt. Tuy còn sơ sài (vì mới có hơn chục tác phẩm post lên) nhưng hứa hẹn nhiều không gian cho tương lai đầy hương sắc, vui và bất ngờ. Nhiều bài thơ, bài viết mới của anh và bầu bạn của anh rất phong phú, đa dạng và rung động. Ngoài một số tác phẩm của anh ra, thấy có các tác phẩm của bè bạn như Thanh Nhã, Nguyễn Minh Tuấn, Trần Trọng Thắng… Chắc những bạn học của anh lớp bồi dưỡng viết văn Nguyễn Du khóa V tại Plei ku mà anh mới dự về.

Trong số các tác phẩm đó, có một bài làm tôi cứ ám ảnh không biết đến bao giờ, đó là bài thơ “ĐI VỀ PHÍA KHÔNG NHAU” của Thanh Nhã.

  

          “Có ghế đá, con khỉ bị nhốt trong chuồng nhìn thấy
          Một tối, hai tối, ba tối...

          Trong ánh đèn sao trăng nhập nhoạng

          Hai người không nhìn mắt nhau

          Thủ thỉ điều gì rất ngọt

          Họ lắng trong nhau

          Làm sao mà nghe được

          Có cây Kơnia góc đường nhìn thấy

          Nơi ngã ba, hai người chia tay

          Một tối

          Chân khấp khểnh

          Họ gặp khi nào

          Kơnia ngủ quyên không biết

          Hai tối

          Lại bye bye

          Tay dư dài thừa mứa

          Không kéo được nhau

          Ba tối

          Nghèn nghẹn không nói bất cứ câu nào

          Có vòm mây bạc trên kia kể lại

          Hai sinh vật bé xíu di chuyển lên bloon

          Ghế đá, khỉ, kơnia làm sao thấy được

          Họ bay về phía ngược nhau

          Tít mù…”

          “ Đi về phía không nhau ” - một cái tên ngấn lệ - một truyện tình như tự sự, mà thực, mà mơ. Bài thơ đã thu hút, ám ảnh tôi ngay từ cái tên này. Người kể hóa thân và hòa cảm xúc của mình vào và thông qua cây cối, cảnh vật xung quanh thay lời, đôi khi ghìm tiếng nấc trong từng nhịp thở, trong dòng nước mắt để tự nó cứ trào ra thấm vào lòng độc giả.

          “ Có ghế đá, con khỉ bị nhốt trong chuồng nhìn thấy”/ Một tối, hai tối, ba tối.../Trong ánh đèn sao trăng nhập nhọa/ Hai người không nhìn mắt nhau/ Thủ thỉ điều gì rất ngọt/ Họ lắng trong nhau...” 

          Lối diễn tả bằng hình ảnh của “Một tối, hai tối, ba tối...”, tác giả muốn thông qua thời gian và không gian hẹp để xâu chuỗi những tình cảm ngọt ngào của một cuộc tình đọng qua từng tối. Chính từ những đêm đầu gặp nhau ấy hình như những rào cản và nỗi niềm riêng nào đó đã làm cho mối tình của họ lặng lẽ và trong sáng hơn. “Hai người không nhìn mắt nhau” nhưng tất cả những chất chứa đầy vơi trong lòng tự nó trào dâng “thủ thỉ điều gì rất ngọt, họ lắng trong nhau”. Cái lắng tưởng chừng không thể nào kéo nhau ra được, vừa trong sáng vừa thầm kín mà yêu thương da diết đến kiệt cùng.    

          Cũng với lối diễn tả một tối, hai tối, ba tối... lại được lặp lại trong thời điểm họ phải chia xa: “Có cây kơnia góc đường nhìn thấy/ Nơi ngã ba hai người chia tay/ Một tối/ Chân khấp khểnh/ Họ gặp khi nào...”?. Hai tối “Lại bye bye/ Tay dư dài thừa mứa/ Không kéo được nhau”.

          Tại sao? Ngọt ngào là vậy, thừa mứa là vậy mà cứ tự nó căng ra? Phải chăng tình cảm ấy đã đến với họ muộn màng ngoài số phận, hay có uẩn khúc đớn đau gì mà sự đấu tranh giằng xé trong mỗi người đến mức mà dù vòng tay của nhau có rộng dài tình chứa đến đâu cũng không thể níu được nhau?

          Ba tối “Nghèn nghẹn không nói bất cứ câu nào” và “Họ bay về phía ngược nhau/ Tít mù”.

          Tình yêu của họ cứ dày lên qua mỗi tối, có sự chứng dám của cảnh vật xung quanh để rồi khi đã "hiểu tận lòng nhau" thì cũng là lúc họ phải xa nhau. Sự vật vã tưởng như vắt kiệt ruột gan, tâm hồn và lý trí giữa cái sâu đậm đang chờ đón họ với cái thực tại đang có trong mỗi con người, sự xót xa đau đớn đến mức cùng cực ấy... tất cả đã nén vào cõi lòng chỉ còn lại nước mắt, chỉ còn lại nghẹn ngào, lưu luyến chia xa và hình như tất cả những gì đã có của ngần ấy thời gian bên nhau cũng dồn vào đủ ngần ấy thời gian cho những ngày chia biệt. Mối tình đẹp đẽ ấy chỉ có ghế đá, con khỉ, cây kơnia, vòm mây mạc, chỉ có đất biết, trời biết. Duyên trời chăng?

          “ Đi về phía không nhau” - một bài thơ giản dị, viết không cầu kỳ tưởng như không gọt đẽo mà sâu lắng, nhẹ nhàng, mộc mạc mà thân thương. Có cảm giác như tác giả chỉ sẵn chép ra từ thực tế cuộc tình, từ nỗi niềm đang hằn sâu trỗi dậy trong con tim đớn đau, khao khát yêu thương của mình. Cách viết mới, chọn điệp từ, khung cảnh thời gian đắt đã diễn tả được tâm trạng rất bản thể, rất truyền thống của những lứa đôi yêu nhau sắp phải xa nhau.

          Tôi đọc đi, đọc lại nhiều lần bài thơ mà trái tim cứ đập dồn dập, khi thì dãn ra theo từng con chữ, lúc lại nén lại tưởng như sắp bùng nổ vì nỗi nhớ cùng tác giả. Thương và yêu cả hai người, cả ghế đá, con khỉ trong công viên, cả cây kơnia đứng ở góc đường và cả vòm mây bạc trên trời cao xanh kia nữa.

          Họ chia tay nhau thật rồi! Mà hình như không phải thế? Một quyết định dứt khoát, thực tế có hậu và đầy nước mắt chỉ xảy ra ở đêm gặp nhau cuối cùng, phút cuối cùng và bước chân cuối cùng... Sự chia tay mà cả độc giả, cả ghế đá, con khỉ và cây kơnia cũng thấy xót xa, bùi ngùi, luyến tiếc, luyến tiếc đến ngỡ ngàng, không tin đó là sự thật. Chính vì điều đó mà trong họ xứng đáng không tồn tại một cuộc chia ly, như chưa hề có cuộc chia ly. Họ mãi mãi mang trọn tình nhau, bay trong đời thực ngược nhau, tít mù...

          Một lần nữa xin chia sẻ về cuộc chia ly của tác giả và chúc mừng tác giả có bài thơ hay về cuộc chia ly đó.

                                                NGUYỄN THẾ YÊN