HOA TƯỜNG VI TRONG MƯA

                                

               Nhà thơ Văn Công Hùng (đầu hói) và Xuân Thu (cười) 

                                                                       HÀ CÔNG TRƯỜNG

          Bỏ lại thành phố Huế, khoác ba lô lên Pleiku giữa ngờm ngợp sắc vàng dã quỳ, hoà trong mờ mờ sương dáng phố… đã làm cho nhà thơ Văn Công Hùng nguyện gắn bó cuộc đời mình với mảnh đất này. Phố núi đã là vườn ươm cho thơ ông và để bây giờ cái tên Văn Công Hùng đã quen thuộc trong giới văn nghệ sĩ và người yêu thơ…

Thơ là tiếng nói từ trái tim đến trái tim là con đường của cảm xúc, là sự thăng hoa của tâm hồn người nghệ sĩ. Thơ cũng là  sự ồn ào náo nhiệt của đời thường, là tiếng ru hời của mẹ, là khúc hát đồng dao của em thơ. Đối với Văn Công Hùng thơ phải phản ánh được những cái đời thường của cuộc sống.

                              Những nhà thơ ở trong nhà tập thể

                             con  bao cấp tiếng cười

                             vợ tem phiếu cơm ăn và nước mắt.

                                                                            (Tự bạch của một thời)

Sự thật của cuộc sống khốn khó nhưng nhà thơ không né tránh, chúng đi vào thơ một cách dung dị, chân thật như những gì vốn có. Những tưởng gánh nặng áo cơm sẽ  đè bẹp cuộc  đời thơ, nhưng không chính trong khó khăn đó thơ ông lại toả sáng hơn, đáng yêu hơn bởi nó gắn liền hiện thực cuộc sống, từ những điều nhỏ nhặt dưới ngòi bút của ông chúng trở nên xa lạ, mang diện mạo khác hơn:

                                      Vũ trụ là mười hai mét vuông

                                      nhân loại là vợ con và bầy heo lai kinh tế

                                      tính nhân văn suốt đời chê bia  rằng đắng

                                      bản ngã chai lì nhưng khóc nếu heo đau 

Thơ là tấm gương phản chiếu cuộc đời nhưng mỗi người lại có một cách tiếp cận cuộc đời ở mỗi khía cạnh khác nhau. Thơ  Văn Công Hùng cũng vậy, nó đủ màu sắc cung bậc của cảm xúc.

                                      Thấp thoáng tuổi  thơ tôm cua ốc nướng

                                       quần đùi chân đất ngây ngấy bùn non

                                      có em tóc ngắn tròn môi thổi lửa

                                      căng mỏng mắt non zâm zấm mắt nhìn 

                                                                              (Hồi ức rơm rạ)

Theo tác giả thì thơ rất hiện thực và xuất phát từ hiện thực mà ra thì mới quý, nói như vậy nhưng thơ nhiều khi không cần là cái hiện thực trước mắt mà từ đó nhà thơ  có thể tạo ra cho mình một hiện thực thứ hai. Đó phải chăng là sự vắt cạn sinh lực mình trong từng niềm vui nỗi buồn của nhân gian mới mong góp nhặt đem về cho thơ những gì đồng nghĩa với lửa, với nỗi khắc khoải đê mê trong đau đáu phận mình, phận đời (Thơ Văn Công Hùng-Những nẻo đường hát rong - Hồ Thế Hà). Thơ là  hơi thở của cuộc đời nhưng khi bước vào thơ nó làm cho thơ ông long lanh hơn, huyền ảo hơn. Đó là “Mẹ tám tư tuổi” là “Gió đưa ngồng cải lên chùa” rất đời mà cũng rất nên thơ.

Bên cạnh phản ánh cuộc đời, thơ còn là sứ giả của cái đẹp, phải là sự thăng hoa của cái đẹp. Không ngoa khi nói rằng nếu không có nó thì thơ không còn tồn tại… sự thật cuộc đời trần trụi, đầy cay đắng, lo toan nên thơ là cứu cánh cho cuộc sống. Trong thơ  Văn Công Hùng  tiếng thở dài cũng thành một nét bâng khuâng, một nốt nhạc trầm cho bản nhạc.

Thơ Văn Công Hùng ngồn ngộn những hình ảnh đẹp, một giếng nước, một cái nhìn của thiếu nữ thôi mà vào thơ ông như được thổi linh hồn, ảo diệu hơn, tươi trẻ hơn:

                                      Giếng làng ơi, giếng làng ơi!

                                      chiếc quai nón vướng vào ký ức

                                      sóng sánh mắt người buổi chiều như động đất

                                      em qua rồi đòn gánh trĩu nơi đây

                                                                                  (Phần cuối của ngày)

Bức tranh ấy được ông vẽ bằng sự tài tình và chắt lọc của ngôn ngữ. Đọc thơ ông ta dễ dàng bắt gặp những hình ảnh rất riêng của Tây Nguyên hùng vĩ, đó là bạt ngàn hoa dã qùy với một màu vàng nhức mắt. Cái đẹp trong thơ Văn Công Hùng đầy màu sắc, đầy hình dạng. Đó là cái đẹp của người con gái, của phong cảnh, của tâm hồn thơ…

          Theo Văn Công Hùng dù thế nào đi nữa thơ cũng phải mở ra cái lớn hơn về thời đại, cuộc sống và tâm hồn của mỗi con người, thơ là tiếng nói tâm sự để cho người sống gần người hơn.

          Đến cao nguyên những ngày nắng đổ giữa cái vàng ngút ngàn mắt của hoa dã quỳ. Loài hoa ấy đã như là tâm linh, định mệnh dang dở nhưng bi tình trong thơ Văn Công Hùng để rồi trở thành ám tượng. Lần này cũng là hoa nhưng là một loài hoa biểu tượng của sự yêu thương sự khắc khoải, nhớ  nhung. Gặp Văn Công Hùng giữa cao nguyên lồng lộng với “Hoa tường vi trong mưa” với niềm lạc quan cuộc đời.

Nhà thơ luôn khát khao, mơ ước luôn đặt niềm tin vào một ngày mai đầy yêu thương. Niềm tin niềm ước mơ ấy cứ lớn dần trong ông, đó là chân trời của quê hương của mẹ và bao người thân. Thơ ông da diết, mặn nồng nhưng cũng xót xa lắm nhất là khi ông rời Huế lên Tây Nguyên để làm người hát rong thơ. Ta bắt gặp một Văn Công Hùng rất ủy mị trong khoảng chiều bảng lảng ở  ngoại ô:

Và thấy mình bé nhỏ làm sao

lăn tăn cỏ, lăn tăn chum xấu hổ

dù đã nhẹ đến tận cùng bước chân

vẫn nghe đau li ti nhành cỏ gãy

                                                               (Bâng quơ ngoại ô)

Trước thiên nhiên con người bé nhỏ, lúc này tâm hồn của nhà thơ như đi trên mặt cỏ và nghe bằng thính giác cả niềm đau của chùm cây xấu hổ. Nhà thơ như đã thu hết cả hơi thở của mình để lắng nghe những thanh âm nhỏ nhất  của cuộc sống.

Cuộc đời quá dài và rộng nên dẫu có đi hết cả đời mình đi nữa thì đó vẫn chỉ là những điểm bắt đầu. Bước chân phiêu du lãng đãng chiều trời phố núi nhà thơ như bắt gặp lại thời thơ ấu vẹn nguyên tinh khôi và tươi mới, ông như đi ngược lại hành trình tuổi mộng để tìm lại những tháng ngày đã mất, nhà thơ ước ao dẫu đó là điều không thể:

Ước gì trẻ trai mà khát  khao cùng cỏ

ngậm cùng sương nghe thăm thẳm tuổi người

ước gì lại được cùng em với cỏ

đêm thánh nhân rạo rực đất cựa mình

                                                      (Bâng quơ ngoại ô)

Nhà thơ chợt khát khao trẻ lại để “cùng em với cỏ” nhưng sự thực đã làm cho ông chững lại “nghe thăm thẳm tuổi người”. Thời gian được ông nghe bằng mọi giác quan khiến ta cảm giác nó đi ngay trước mặt mình, hiện hữu làm ta giật mình. Cao nguyên lộng gió cho con người cảm giác lẻ loi, đau đáu. Cái hoang sơ mênh mông làm con người luôn phải ở tư thế sẵn sàng hành động.

Thấy lá rụng nhà thơ chợt  xốn xang nghĩ đến nhân tình, thế thái:

Chắt đến tận cùng của sự sống

lá vàng đau úa cả chiều

nhựa cây ứa trào như máu

cao su oằn mình trong mưa

Bao nhiêu lời thơ lá vàng

bao nhiêu bài ca nhựa trắng

bao nhiêu con đường rợp nắng

dập dìu tình yêu đi qua

                                        Chiều nay giật mình đứng lặng

lá vàng rơi nát không gian 

                                                      (Nhìn lá cao su rụng , nghĩ...)

Thơ Văn Công Hùng được kết tinh từ hỉ, nộ, ái, ố trước cuộc đời. Đó không chỉ là cái  giật mình của riêng ông mà của cả thời đại. Sau cái hiến dâng lá về miền cát bụi, cái rơi của nó như hụt hẫng làm nát cả không gian chiều. Trong ông có  những miền như cõi tâm linh của riêng ông, “ở đó có một miền đầy gió dã q         uỳ”và “một dòng sông ám ảnh cõi vô  hình”. Ông đắm mình trong “giọt mưa câm lặng” để thả hồn  theo những run rẩy, nhẹ nhàng của tường vi để “nhấp nhoáng bóng chân trần” để thổn thức cùng những bong bóng cuộc đời. Cuộc sống nhộn nhịp luôn tuôn chảy rồi vỡ òa bao mộng mị, rồi ngậm ngùi nhận ra:

từng giọt mưa câm lặng những bức tường

run rẩy bông tường vi đang nở

nhấp nhoáng bóng chân trần

đầu mùa bong bóng  nổi trên đường như mắt cá

cao nguyên hóa chiều mưa đưa em đi

gốc thông già hát gì với tuổi

em cầm trên tay một bông liễu rủ

hoa tường vi lặng lẽ khóc vùi

                                                                    (Hoa tường vi trong mưa)

Cái lặng lẽ khóc vùi như một lời trách móc kín đáo trong cuộc sống xô bồ cái đẹp bị quên lãng, mai một trước giá trị khác của cuộc sống. Một xã hội nhiều khi tình người bị coi rẻ, ở đó thước đo chuẩn mực tính bằng đô, bằng vé. Chính vì vậy, cơn mưa còn giăng mắc lối về  trong cái “đành  gửi lại”:

gió ở phương nào thổi lạnh áo em

bong bóng vỡ trắng trời bong bóng chết

cho từng giọt đắng cay vụn nát

chỉ còn mưa thăm thẳm nỗi em về

chỉ còn cao nguyên phố núi và em

đành gửi lại một chân trời đẫm gió

đành gửi lại bông tường vi vẫn nở

dẫu cơn mưa vẫn ủ lối em về…

                                                                         (Hoa tường vi trong mưa)

Đọc thơ ông ta chìm vào  một thế giới của tâm hồn luôn ước mơ và đầy hoài bão với cuộc đời. Nếu nói thơ ca là cuộc đời thì cuộc đời của nhà thơ không khi nào thôi day dứt, trăn trở, khát vọng. Văn Công Hùng trong thơ và ngoài đời vẫn thế luôn nồng nhiệt với tình yêu và cuộc sống.

“HOA TƯỜNG VI TRONG MƯA” không câu nệ hình thức, không gò bó mà nó chảy miên man theo cảm xúc, trong đó một số bài thơ kiểu văn xuôi tạo nên một nét mới với ngồn ngộn cảm xúc. Thơ với Văn Công Hùng như một người bạn tri âm mà ở đó ông có thể trút hết nỗi niềm: vui – buồn, đắng – cay, cho – nhận. Với ông, thơ là bến đợi đi về. Đôi khi đó là những ghi chép góp nhặt trên chặng đường phiêu du của kẻ lãng tử để dâng tặng cho người, cho đời những nỗi niềm xin gởi trọn mai sau.

                                                                 Pleiku 2/8/2011

                                                               H.C.T