SẤM ĐẦU MÙA

 

         Hôm nay, đang giữa buổi chiều mà trời bỗng nhiên tối sầm lại. Mây đen vần vũ kín đặc bầu trời. Đột nhiên lạnh. Khí lạnh ở đâu đó lan tới khiến tôi khẽ rùng mình. Mấy hôm trước, ngỡ tưởng qua được mùa rét rồi, nắng nồm đã lên rồi, chăn đệm, áo ấm cũng đã cất rồi, thế mà hôm nay lại rét ngay được mới lạ chứ. Đúng là ông trời. Nắng mưa cứ như trở bàn tay. Vẫn biết là tháng ba sẽ có rét nàng Bân, ấy vậy mà vẫn có cảm giác khá bất ngờ.

          Rồi gió nổi lên. Và mưa rơi lộp bộp. Điện cũng tự nhiên tắt phụt. Cả làng tối om om. May mà nhà tôi vừa ăn cơm tối xong. Chợt có tiếng ào ào ràn rạt vọng tới. Như có ai chạy. Như có ai đuổi. Đông lắm. Rồi mưa. Mưa như trút nước. Chớp lóe sáng soi rõ một sân nước, một trời nước. Trắng lấp loáng. Và sấm. Sấm nổ rền trời. Cả nhà tôi ai cũng ngỡ ngàng khi nghe tiếng sấm. Lâu lắm rồi mới lại có chớp, có sấm như thế. Tiếng sấm ùng oàng nối nhau. Tiếng nọ chưa dứt thì lại đến tiếng kia tiếp theo. Sấm sau đè lên, nối tiếp sấm trước. Chúng như đuổi nhau trên trời. Bầu trời náo động. Sấm nhỏ, sấm to tranh nhau thể hiện. Đang rét vậy mà nghe tiếng sấm, người tôi bỗng ấm hẳn lại. Lòng tôi tự nhiên vui lên. Háo hức lắm. Giá như ban ngày, giá như còn trẻ thì tôi sẽ chạy ào ra sân đầm mình trong mưa, giơ tay lên trời mà reo hò, mà nhảy cẫng lên để đón sấm đầu mùa. 

          Mùa mưa bão, nghe sấm sét sợ lắm. Hễ dông bão nổi lên thì y như rằng sấm sét sẽ hoành hành. Mùa khô, cả mấy tháng trời ông sấm bà chớp trốn tiệt đi đâu hết cả. Bầu trời vẫn xám xịt. Mây đen vẫn vần vũ. Gió vẫn thông thốc thổi. Ấy vậy mà không hề có chớp, có sấm mới lạ chứ. Theo đó, mưa cũng rất hiếm. Chẳng có trận nào mưa to. Toàn “mưa phùn gió bấc” với “mưa xuân phơi phới bay”. Thì thế mới gọi là mùa khô. Qua giêng hai, đến tháng ba thì tiết trời thay đổi hẳn. Đòng đưa lắm. Đỏng đảnh lắm. Đúng kiểu bấc nồm dan díu, nắng mưa dùng dằng. Cũng là giao mùa nhưng giao mùa giữa mùa khô và mùa mưa lại chỏng chảnh như thế đó.

          Mùa mưa đến bắt đầu bằng tiếng sấm. Sấm rền vang trên trời loan báo cho vũ trụ, cho mọi người, mọi vật rằng mùa mưa đã tới. Tiếng sấm đầu mùa như trống trời mở hội. Cỏ cây hoa lá giật mình bừng tỉnh giấc đông. Con người, con của hớn hở, hân hoan đón chào tiếng sấm. “Lúa chiêm lấp ló đầu bờ/ Hễ nghe tiếng sấm mở cờ mà lên”. Đang âm u, đỏ lá, nghẹn rễ như thế, cây lúa được mưa rào đầu mùa, được lượng đạm trời bổ sung bảo sao không “mở cờ mà lên” được. Hồi nhỏ, tôi không biết bản chất của hiện tượng này là thế nào, chỉ thấy bố mẹ tôi nghe tiếng sấm và đọc hai câu ca dao đó, rồi sau đó thì thấy lúa xanh rờn lên mà vui thôi. Sau này đi học, được các thầy cô giáo giải thích tôi mới vỡ lẽ. Thì ra, sấm chớp đã phóng tia lửa điện để thực hiện chuỗi phản ứng hóa học cho khí ni-tơ trơ trong tự nhiên kết hợp được với o-xy, với nước để thành đạm ni-tơ-rát cung cấp thức ăn cho cây.

          “Tháng ba mưa rào hồ ao đầy nước”. Trên trời là sấm động. Dưới đất là ếch kêu. Tiếng ếch cũng rộn ràng lắm. Cũng như sấm, chúng trốn tiệt mấy tháng mùa đông, đến khi mưa rào thì xuất hiện. Khi cơn mưa vừa ngớt, cả cánh đồng râm ran tiếng ếch. Chúng gọi bạn tình. Chúng vào mùa sinh nở. Sấm đầu mùa đã truyền cảm hứng và niềm yêu thương cho chúng. Thôi thì ếch nhai, ễnh ương, chẫu chuộc...đua nhau tấu khúc tình ca cùng sấm đón mùa mưa về.

          Thường thì sấm đầu mùa rải rác có từ cuối tháng hai âm lịch. Thậm chí, có năm, ông trời phởn chí cho sấm về ngay từ tháng chạp, khi mùa xuân đang thập thò trước ngõ. Tuy nhiên, hiện tượng này khá hiếm. Nếu có cũng chỉ đơn lẻ, sau đó phải chờ đến tận tháng ba sấm mới rầm rộ và mùa mưa mới thật sự bắt đầu. Có người nói sấm trước bữa ăn thì đói, sấm sau bữa ăn thì no. Tôi chẳng biết điều đó có đúng không nhưng cứ nghe tiếng sấm đầu mùa là khoái lắm rồi. Đến cỏ cây hoa lá cũng rung rinh, cũng vờn trong gió trong mưa mà chào đón sấm nữa là loài ếch nhái và con người.

Sấm và mưa rào tới nghiệm nhất là vào dịp tết bánh trôi, mùng 3 tháng 3. Mưa nổi bánh trôi cơ mà. Và sau lễ hội Đền Hùng. Hình như, năm nào cũng vậy, cứ giỗ Tổ Hùng Vương xong thì đêm 10 tháng ba sẽ có một trận mưa thật to, sấm chớp thật ròn rã. Vì thế mà người dân quê tôi gọi trận mưa đó là “mưa rửa đền”. Sấm trong trận mưa đó rền vang lắm, hoành tráng lắm, vui lắm. Nó như tiếng cười của trời, tiếng trống đồng của đất, như lộc của Vua Hùng ban, như hân hoan lòng người và tốt tươi vạn vật.

Và đêm nay, sấm đang ùng oàng, ròn rã trên trời kia. Lúa mở cờ mà lên. Lòng tôi cũng mở cờ mà vui. Trời mở hội lấy sấm làm tiếng trống chào đón mùa mưa đến. Năm nay, sấm sớm, mưa rào sớm chắc hẳn vụ chiêm xuân tới sẽ bội thu đây. Tiếng sấm rộn vào lòng tôi khiến nhịp tim tôi cũng tưng bừng, hồi hộp quá. Ơi tiếng sấm đầu mùa quê tôi!